Οι αγροτικές δραστηριότητες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού, της ιστορίας της Ευβοίας και των ανθρώπων της. Η οικονομία του νησιού βασίστηκε, μέσα στους αιώνες, στην εύφορη γη, όπου καλλιεργούνται μέχρι σήμερα αιωνόβιες ελιές, αμπέλια, εσπεριδοειδή, λαχανικά και φρούτα και διαβιούν υγιείς ζωικοί πληθυσμοί.
Στο ελαιόλαδο, το κρασί, τα σταφύλια, το μέλι και τα εσπεριδοειδή προστέθηκαν τα κηπευτικά. Το εύκρατο κλίμα του νησιού επιτρέπει την παραγωγή φυτικών και ζωικών τροφίμων ιδιαίτερης διατροφικής αξίας.
Στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Αρκετά τυροκομεία παράγουν παραδοσιακά τυροκομικά προϊόντα. Δοκιμάστε τα ευβοϊκά προϊόντα και νιώστε γνήσια και μοναδική γευστική εμπειρία!
Τρύγος
Ο οίνος είναι συστατικό στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού. Υπάρχουν πολλές αναφορές για την καλλιέργεια των αμπελιών και την οινοποίηση από τα αρχαία χρόνια. Κάποιες παλιές ποικιλίες καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα, στα ίδια χώματα και πολλές φορές με την ίδια σχεδόν διαδικασία παραγωγής.
Σχεδόν κάθε ευβοϊκό σπίτι έχει το δικό του κρασί. Η φροντίδα του αμπελιού αρχίζει μετά τον τρύγο με το βασικό κλάδεμα. Το κυρίως κλάδεμα γίνεται, ανάλογα με την περιοχή και το υψόμετρο, Γενάρη ή Φλεβάρη, ακολουθούν φρεζαρίσματα, κορφολόγημα των βλαστών, θειαφίσματα, και ίσως αραίωμα των σταφυλιών. Η ωρίμανση και ο τρύγος πραγματοποιούνται ανάλογα με την ποικιλία και το υψόμετρο της περιοχής από το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου μέχρι και τις αρχές του Οκτώβρη. Μέχρι τότε το αμπέλι απαιτεί συνεχή επίβλεψη και ενασχόληση, για την πρόληψη των διαφόρων ασθενειών.
Η κοινωνική διάσταση του τρύγου προσφέρει μια χαρακτηριστική εικόνα της αγροτικής ζωής στην Εύβοια. Από τα χαράματα φίλοι και συγγενείς τρυγούν και κουβαλούν τα σταφύλια. Όταν ο τρύγος τελειώσει, τα σταφύλια πιέζονται στο πατητήρι είτε μηχανοκίνητα, είτε πολλές φορές ακόμη και με τα πόδια και παράγεται ο “μούστος”. Τότε έρχεται η ώρα της γιορτής. Όλοι κάθονται στο πλούσιο τραπέζι με τα καλύτερα κρασιά του σπιτιού και εύχονται στον νοικοκύρη. Η κούραση της ημέρας μετατρέπεται σε διάθεση για τραγούδι και χορό.
Τα σύκα της Κύμης
Τα σύκα αποτελούν ένα από τα αγαπημένα καλοκαιρινά φρούτα των Μεσογειακών λαών. Η περίοδος που ωριμάζουν είναι από τα τέλη Ιουλίου έως τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο. Φυσικά, μπορούμε να τα απολαμβάνουμε σε όλη την διάρκεια του χρόνου εφόσον αποξηραίνονται και έτσι αποτελούν σημαντική τροφή για το χειμώνα και μια τέλεια επιλογή ως σνακ.
Τα σύκα στην αρχαιότητα συνδέονταν με τη λατρεία της Δήμητρας και του Διονύσου και αποτελούσαν βασική τροφή κατά τον δείπνο των αρχαίων Αθηναίων.
Τα ξηρά σύκα είναι πλούσια σε βιταμίνες A,B,C και σε μέταλλα όπως ασβέστιο, φώσφορο, κάλλιο και σίδηρο. Επιπλέον των παραπάνω, τα ξηρά σύκα περιέχουν μεγάλο ποσοστό φυτικών ινών. Εκατό γραμμάρια ξηρών σύκων περιέχουν 6-7 γραμμάρια φυτικών ινών τη στιγμή που η ελάχιστη ημερήσια πρόσληψη ινών προερχόμενη από διάφορες πηγές είναι 20-35 γραμμάρια. Αξίζει επίσης να αναφερθεί και η υψηλή περιεκτικότητα των ξηρών σύκων σε ασβέστιο, η οποία φτάνει αυτή του γάλακτος. Το σύκο της Κύμης είναι ένα μοναδικό προϊόν, αναγνωρισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προϊόν με Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης. Είναι παραδοσιακό και παράγεται αποκλειστικά στη περιοχή της Κύμης του Ν. Εύβοιας.
Η διαδικασία παραγωγής του σύκου Κύμης αρχίζει το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου και ολοκληρώνεται στα τέλη Σεπτεμβρίου. Οι καρποί συλλέγονται από το δένδρο σε υπερώριμη κατάσταση και τοποθετούνται σε ξύλινα πλαίσια (τελάρα). Όσοι προορίζονται για τον λευκό τύπο, επεξεργάζονται σε ειδικούς θαλάμους (κλιβάνους), με χρήση ατμών θείου. Κατόπιν, τα σύκα σχίζονται, ανοίγονται και τοποθετούνται σε ξύλινα πλαίσια για έκθεση στον ήλιο. Τα σύκα εκτίθενται στον ήλιο για 4 – 5 ημέρες έως ότου αποξηρανθούν. Αφού τελειώσει η διαδικασία αποξήρανσης, κλείνονται τα δύο σε ένα και προκύπτει το τελικό προϊόν “ασκάδα”. Το προϊόν με την τελική του μορφή τοποθετείται σε πλαστικά κιβώτια 25 κιλών και μεταφέρεται στους αποθηκευτικούς χώρους.
Εδώ πλέον γίνεται ο ποιοτικός έλεγχος από τον ελεγκτή και το προϊόν κατανέμεται σε ποιοτικές κατηγορίες. Η συσκευασία γίνεται χειρωνακτικά, λόγω της ιδιαίτερης μορφής του τελικού προϊόντος χωρίς να γίνεται χρήση συντηρητικών, ώστε το Σύκο Κύμης να παραμένει πάντα φυσικό προϊόν και να δικαιολογεί τον ιδιότυπο χαρακτήρα του.
Ένας από τους σημαντικότερους συνεταιρισμούς βρίσκεται έξω από την Κύμη στο Μεντούλι (τηλ.: 2222031722 e-mail: figkimi@otenet.gr). Ιδρύθηκε το 1980 και αποτελείται από 800 περίπου μέλη που προέρχονται από 22 κοινότητες της περιοχής Κύμης του Ν. Ευβοίας. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, συνέβαλε στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Οι βασικές λειτουργίες του συνεταιρισμού είναι η συγκέντρωση, η επεξεργασία, η συσκευασία και η διάθεση του προϊόντος στην αγορά.
Το μέλι
Η Εύβοια είναι τόπος πλούσιος σε αυτοφυή φυτά, όπως θυμάρι, φασκόμηλο, ρίγανη, πεύκο, ακακίες, κουμαριά, ευκάλυπτος, καλλιεργούμενα εσπεριδοειδή. Ένα ιδιαίτερο φυτό είναι το κισουρι ή ρείκι. Φρυγανώδης θάμνος με πλούσια ανθοφορία το φθινόπωρο. Τα άνθη του είναι πολλά, μικρά, κωδωνοειδή, ρόδινα σε μακριές ταξιανθίες. Θεωρείται ως το μαγικό μελισσοκομικό φυτό της Ελλάδας. Η επεξεργασία του ευβοϊκού μελιού γίνεται με φυσικό τρόπο, χωρίς υψηλές θερμοκρασίες που καταστρέφουν τις βιταμίνες.
Σήμερα οι μελισσοκόμοι μεταφέρουν τις κυψέλες τους ανάλογα με την ανθοφορία σε διαφορετικό κάθε φορά τόπο. Έτσι, νωρίς την άνοιξη τις πηγαίνουν στους πορτοκαλεώνες και γενικά σε χαμηλά υψόμετρα για να συλλέξουν οι μέλισσες χυμούς από τα ανθοφόρα φυτά και αργότερα τις ανεβάζουν σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όταν ανθίζουν τα αρωματικά φυτά και βότανα και ιδιαίτερα το θυμάρι που δίνει τα μοναδικά χαρακτηριστικά του στο μέλι.
Το κισούρι αρχίζει την ανθοφορία του τον Αύγουστο, ξεκινώντας από ψηλά και κλιμακώνεται μέχρι τον Δεκέμβριο στα μέρη με χαμηλότερο υψόμετρο. Οι πρώιμες βροχές του φθινοπώρου ευνοούν πολύ την ανθοφορία του, αλλά για να αποδώσει το φυτό πλούσιες ποσότητες σε γύρη και νέκταρ πρέπει ο καιρός να είναι ζεστός ή δροσερός με υγρούς ασθενείς νοτιοδυτικούς ανέμους. Αποτελεί άριστο μελισσοτροφικό φυτό και το ρεικόμελο θεωρείται από τα καλύτερα μέλια, αν και ο αρχαίος Διοσκουρίδης θεωρεί ότι οι μέλισσες που τρυγούν τα ρείκια «μέλι εργάζονται ου σπουδαίον».
Τα τελευταία χρόνια έχει εκτιμηθεί πολύ η διατροφική του αξία γι αυτό το συναντά κανείς σε πολύ υψηλές τιμές, σε καταστήματα υγιεινής διατροφής. Εξαιρετικό μέλι για παιδιά και για ηλικιωμένους. Λίγο από το μέλι αυτό είναι αρκετό για να ξανανιώσουν κυριολεκτικά. Το ρεικόμελο έχει τη μοναδική ιδιότητα να ρίχνει τη χοληστερίνη. Επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν, ότι το μέλι ρείκι ή ερείκης, εμφανίζει αντισηπτικές αντιφλεγμονώδης ιδιότητες με έμφαση στο ουροποιητικό και το πεπτικό σύστημα. Έχει οσμή και γεύση και χαρακτηριστική που αρέσει ιδιαίτερα σε απαιτητικούς καταναλωτές. Είναι σκοτεινόχρωμο ενώ μετά την κρυστάλλωση του λαμβάνει μια κοκκινωπή εμφάνιση. Στη Γαλλία το μέλι αυτό συγκαταλέγεται μαζί με της καστανιάς και της λεβάντας στα καλύτερα γαλλικά μέλια. Οι Γάλλοι παρασκευάζουν μόνο με αυτό το μέλι το γνωστό γαλλικό μελόψωμο.
